Hirsutizm nedir?

Hirsutizm vücutta veya yüzdeki aşırı kıllanmadır. Kadınlar için saç, erkeklerin genellikle çok saça sahip olduğu bölgelerde görülür, ancak kadınlar genellikle böyle değildir. Buna üst dudak, çene, göğüs ve sırt dahildir. Androjen adı verilen aşırı erkek hormonlarından kaynaklanır. Tüm kadınlar doğal olarak az miktarda androjen üretir. Ancak bu hormonun yüksek seviyeleri hirsutizme yol açabilir.

Tüylenme (hirsutizm) kadınlarda aşırı miktarda erkeksi siyah kılların olmaması gereken yerlerde (bıyık, çene, göğüs, karın) büyümesidir. Üreme çağındaki kadınların ortalama %8’inde görülebilir. Aşırı tüylenme genellikle testosteron gibi erkeklik hormonlarının fazla üretimi nedeniyle olur. Bazı hastaların kandaki hormon düzeyleri normal de çıkabilir. Belirtileri genellikle barizdir ve basit tetkiklerle kolayca tanı konabilir. Aşırı tüylenmenin tedavisi genellikle altta yatan nedene yöneliktir. Aşırı tüylenmeye karşı Traş önerilmez ama Ağda uygulanabilir. Kozmetik uygulamalar arasında en iyisi laser epilasyondur ama maliyeti yüksektir. Kılları artıran hormonlar (testosteron) kadınlarda ya yumurtalıktan ya da böbreküstü bezinden gelir. Eğer kıllanma hızlı oluşuyor ve ilerliyor ise nedenini araştırmak gerekir.

Tüylenme artışı, adet düzensizliği, erkek tipi saç dökülmesi ve sivilce kadınlarda erkeklik hormonu (androjen) artışının en önemli belirtileridir. Kadınlarda normalde kıl bulunmayan üst dudak, alt çene, göğüs, göbek, sırt, kuyruk sokumu, üst kol ve uylukta sert, renkli ve kalın kılların artışına hirsutism adı verilir. Kadınlarda erkeklerde olduğu gibi alın kısmında saç dökülmesine erkek tipi saç dökülmesi denilir. Ses kalınlaşması, adet görememe, göğüslerde küçülme, adem elmasında büyüme, erkek tipi saç dökülmesi-kas yapısı ve kliteromegali varsa nadir görülen ileri derecede erkeklik hormonu artışının neden olduğu virilizm de görülür. Hirsutismin ortaya çıkmasında androjenler ile ciltteki kıl foliküllerinin etkileşimi önemli rol oynar. Androjen artışı genellikle böbrek üstü bezi ve yumurtalık kaynaklıdır. Her olguda androjen düzeyleri yükselmeyebilir. Hirsutismin en sık nedeni polikistik over sendromudur. PKOS’un beraber nadir görülen bazı durumlarda da görülebilir. Özellikle doğumdan sonra ve kısa sürede kilo alan kadınlarda da hirsutism ve androjen yüksekliği belirtileri görülebilir. Virilizm belirtileri olan olgular genellikle menopozdan sonra ortaya çıkar ve genellikle androjen salgılayan böbreküstü bezi ve yumurtalık tümörlerine bağlı olabilir. Bazı ilaçlarda erkeklik hormonu artışına neden olabilir

.

Hirsutizme ne sebep olur?

Hirsutizm genlerden gelebilir.  Ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:

 

·  Polikistik over sendromu (PCOS). Bu, kadınlarda hirsutizm'in en yaygın nedenidir. Hormon sorunlarına neden olan bir rahatsızlıktır.

·         Hipofiz bezi, adrenal bez veya tiroid bezi bozuklukları

·         Ekstra androjen üreten yumurtalıktaki tümör

·         Şiddetli insülin direnci

·         Menopozdan hormonlardaki değişiklikler

·         Anabolik steroidlerin veya kortikosteroidlerin kullanımı

·         Endometriozis tedavisinde ilaç kullanımı

·         Diğer bazı ilaçlar

·        Doğuştan gelen adrenal tümörler ve diğer androjen üreten tümörler enderdir ve genellikle ortaya çıktıklarında farklı semptomlar gösterirler.

·         Cushing sendromu, hiperprolaktinemi, akromegali, tiroid bozuklukları

·         Cushing sendromu 2hipertrikoz ve hirsutizmin her ikisi ile de bağlantılıdır.

Bazı durumlarda, nedeni bilinmemektedir. Buna idiyopatik hirsutizm denir.

Hirsutizm için kimler risk altındadır?

Aşağıdakilerden herhangi birine sahipseniz, hirsutizm için daha fazla risk altındasınız:

·         Polikistik over sendromu (PCOS)

·         Aşırı saç büyümesi olan ebeveynler veya kardeşler

·         Hipofiz bezi, adrenal bez veya tiroid bezi bozuklukları

·         Şiddetli insülin direnci

·         Menopozdan hormonlardaki değişiklikler

·         Anabolik steroidlerin veya kortikosteroidlerin kullanımı

·         Endometriozis tedavisinde ilaç kullanımı

 

Hirsutizm belirtileri nelerdir?

Semptomlar her insanda biraz farklı şekilde ortaya çıkabilir. Vücudun bazı kısımlarında büyüyen daha koyu veya daha kalın tüyleri içerir, örneğin:

·         Üst dudak

·         Çene

·         Çene çizgisi

·         Göğüs

·         Geri

·         kalçalar

Hirsutizm belirtileri diğer sağlık koşullarına benzeyebilir. Teşhis için sağlık uzmanınıza danışın.

Hirsutizm nasıl teşhis edilir?

Sağlık uzmanınız belirtilerinizi ve sağlık geçmişinizi soracaktır. Size fizik muayene yapacak. Artan androjen seviyelerini kontrol etmek için kan testleriniz de olabilir. Bu testler ayrıca aşırı saç büyümesine neden olabilecek diğer sorunları da kontrol edebilir.

 

Hirsutizm nasıl tedavi edilir?

Tedavi kişisel tercihe bağlıdır. Saç büyümesi fiziksel bir zarara neden olmaz. Tüyleri alma veya azaltma kararı kişiden kişiye değişir.

İstenmeyen tüyleri alma veya azaltma yöntemleri şunları içerir:

·     Tıraş olmak. Bu, cilt boyunca hareket ettirilen ince bıçaklarla tüyleri almanın bir yoludur. Tüyler hemen uzamaya başlar, bu nedenle tıraşın sık sık tekrarlanması gerekir.

·  Tüy dökücü losyon. Bu, cilde sürülen kimyasallarla yapılan bir epilasyon türüdür. Cildin üzerindeki tüyleri yumuşatır, böylece silinebilir.

·      Ağda. Tüyleri kökünden çekmek için sıcak veya soğuk ağda kullanılabilir. Bu tedavi 2-3 haftada bir yapılmalıdır.

·    Ağartma Kimyasallar saçın rengini açabilir ve daha az görülmesine neden olabilir.

·   Elektroliz. Bir saç köküne çok ince bir iğne batırılır. Elektrik iğneden gönderilir. Bu saç folikülüne zarar verir. Bu yöntem birkaç seansta yapılır. Bu, tüyleri aylarca veya daha uzun süre azaltabilir ve çıkarabilir.

·      Lazer epilasyon. Özel bir lazer cilde yönlendirilir. Lazerden gelen ışık saçtaki renk (pigment) tarafından emilir ve tüyleri yok eder. Bu en iyi koyu saçlarda işe yarar. Bu yöntem birkaç seansta yapılır. Bu, tüyleri aylarca veya daha uzun süre azaltabilir ve çıkarabilir.

·    ilaçlı krem. Eflornitin içeren cilt kremi saç büyümesini yavaşlatabilir. Sonuçlar 6 ila 8 hafta içinde ortaya çıkar. Kremi kullanmayı bırakırsanız, saç yaklaşık 8 hafta içinde yeniden çıkacaktır.

Diğer ilaçlar saç büyümesine neden olan hormonları azaltabilir. Bu ilaçların sonuçlarını görmeniz 6 ay veya daha uzun sürebilir. Bunun nedeni, saçların aylarca süren döngülerde büyümesi, dinlenmesi, dökülmesi ve yeniden büyümesidir. Ve tüm tüyler aynı anda döngünün aynı bölümünde değildir. Bu nedenle, şu anda sahip olduğunuz saçı etkileyen tedavilerin zamanla tekrarlanması gerekebilir. Saç büyümesini etkilemek için hormonları değiştirebilen ilaçlar şunları içerir:

·  Doğum kontrol hapları. Bunlar hamileliği önleyen farklı hormon haplarıdır. Vücudunuzdaki androjen miktarını azaltabilirler. Çoğu kadın, doğum kontrol hapları alırken vücut tüylerinin büyümesinde bir değişiklik fark edecektir.

·    Antiandrojen ilacı. Bu tür ilaçlar vücudunuzun androjen seviyelerini azaltabilir. Veya androjenlerin saç kökleri üzerindeki etkilerini durdurabilir. En yaygın tip spironolaktondur. İlaçlar doğum kusurlarına neden olabilir, bu nedenle bir kadın bunları alırken doğum kontrolünü kullanmalıdır.

Aşırı kıl büyümesini azaltabilecek diğer faktörler şunlardır:

·        Başka bir durumu tedavi etmek. Hipofiz bezi, adrenal bez veya tiroid bezi bozukluklarının tedavisi aşırı saç büyümesini azaltabilir.

·       Kilo kaybı. Bazı kadınlarda kilo vermek androjen seviyelerini azaltabilir ve saç büyümesinin yavaşlamasına neden olabilir.

·    Yaşlanma 30 yaş ve üstü kadınlarda androjen seviyeleri azalır. Saç büyümesi zamanla azalabilir.

Tüm tedavilerin riskleri, faydaları ve olası yan etkileri hakkında sağlık hizmeti sağlayıcılarınızla konuşun.

 

Hirsutizmi önlemek için ne yapabilirim?

Bazı durumlarda, aşırı kıl büyümesine neden olabilecek bir ilaç almayarak hirsutizm önlenebilir.

 

Hirsutizm nasıl yönetilir

Hirsutizm genellikle uzun süreli (kronik) bir durumdur. Ancak bir tedavi planı oluşturmak için sağlık uzmanınızla birlikte çalışarak bunu yönetebilirsiniz.

Sağlık uzmanımı ne zaman aramalıyım?

Aşağıdaki durumlarda sağlık hizmeti sağlayıcısını arayın:

·         İyileşmeyen veya kötüleşen belirtiler

·         Yeni semptomlar

Hirsutizm hakkında önemli noktalar

·         Hirsutizm vücutta veya yüzdeki aşırı kıllanmadır. Androjen adı verilen aşırı hormonlardan kaynaklanır.

·    Kadınlarda, erkeklerin genellikle çok saça sahip olduğu yerlerde saçlar uzayabilir, ancak kadınlar genellikle böyle değildir. Buna üst dudak, çene, göğüs ve sırt dahildir.

·      Ailelerde koşabilir. Polikistik over sendromu (PCOS) veya diğer problemlerden de kaynaklanabilir. Bazı durumlarda, nedeni bilinmemektedir.

·  Tedavi kişisel tercihe bağlıdır. Aşırı kıllanma fiziksel bir zarara neden olmaz. Tüyleri alma veya azaltma kararı kişiden kişiye değişir.

·     İstenmeyen tüylerden kurtulma yöntemleri arasında tıraş, ağda, lazer epilasyon, doğum kontrol hapları ve diğer ilaçlar yer alır.